TINGKATAN 1:(3) ELEKTRIK

Monday, November 16, 2009

ILMU : NOTA KH TING 1 : ELEKTRIK

BAB 3 : ELEKTRIK

3.1 SUMBER DAN KEGUNAAN ELEKTRIK
3.1.1 SUMBER ELEKTRIK
A. Kemagnetan B. Tindakan kimia
C. Cahaya
-Kemagnetan Sebagai Sumber Elektrik
-Hasilkan elektrik dengan menggerakkan sebatang magnet di dalam gegelung wayar
-Contoh :

a. Prinsip Kendalian Dinamo
- 3 bahagian dinamo : magnet kekal, teras besi dan gegelung wayar
- gegelung wayar dibuat daripada lilitan wayar kuprum
- dinamo dikendalikan atas prinsip aruhan magnet
- Magnet di dalam dinamo basikal berputar dalam satu arah. Aruhan medan magnet menghasilkan arus elektrik pada gegelung wayar
- teras besi mengembangkan medan magnet


b. Turbin
- turbin : alat yang mempunyai rotor yang dapat diputar oleh aliran air, stim atau angin
- turbin menukarkan tenaga kinetik kepada tenaga mekanikal, menggerakkan pam air dan penjana elektrik
- rotor : bilah-bilah kipas yang dipasang pada gandar. Gandar dihubungkan dengan penjana elektrik.
•Tindakan Kimia Sebagai Sumber Elektrik
-Contoh : 

a. Sel Kering
- voltan sebanyak 1.5 volt
- karbon : punca positif
- elektrolit : campuran ammonium klorida dan mangan dioksida.
- zink : punca negatif
- tindakbalas kimia antara elektrolit dan bekas zink menghasilkan arus elektrik


Jenis- Jenis Sel


b. Sel Basah
- tenaga lebih tinggi dari sel kering
- guna dalam kenderaan bermotor (kereta, bas)
- boleh dicas semula
- contohnya sel asid plumbum terdiri daripada :
i. plumbum peroksida – elektrod positif
ii. Plumbum – elektrod negatif
iii. Asid sulfurik – elektrolit (bahan kimia dalam sel yang dapat hasilkan tenaga elektrik semasa tindakbalas kimia.
- sel asid plumbum berkuasa 6 dan 12 volt


•Cahaya Sebagai Sumber Elektrik
-Bahan kimia seperti selenium, natrium dan kalium dapat ditukarkan kepada tenaga elektrik apabila menerima cahaya.
-Sel foto yang terima cahaya matahari akan hasilkan tenaga elektrik
-Jika keamatan cahaya tinggi, arus elektrik juga tinggi




3.1.2 KEGUNAAN ELEKTRIK


•Hasilkan Haba
-Tukarkan tenaga elektrik kepada tenaga haba
-Contoh alat : seterika, periuk nasi, cerek
-Hasilkan Tenaga Kinetik
-Tukar tenaga elektrik tenaga kinetik
- Contoh : mesin basuh, kipas angin

•Hasilkan Cahaya
-Tukar tenaga elektrik tenaga cahaya
-Contoh, lampu ada 2 jenis :
-a. Lampu pijar b. Lampu pendarflour


- lampu pijar :
- guna filamen untuk menukar tenaga elektrik kepada tenaga cahaya
- Lampu pendarflour :
- tiub lampu pendarflour berisi gas argon dan merkuri
- arus yang mengalir melalui campuran gas argon dan merkuri menghasilkan sinaran ultra ungu, tukar cahaya putih bila terkena lapisan fosfur


•Hasilkan Bunyi
-Tenaga elektrik tenaga bunyi
-Alat : televisyen, pembesar suara, radio




3.2 JENIS WAYAR DAN KERJA PENDAWAIAN
3.2.1 ALATAN TANGAN
•Pena Ujian
-Kegunaan : menguji, mengesan kebocoran elektrik dan mengetatkan skru kecil
-Apabila pena ujian tersentuh pada wayar hidup, lampu neon di dalamnya akan menyala


•Pemotong Sisi
-Kegunaan : memotong wayar elektrik


•Playar Muncung Tirus
-Kegunaan : memegang benda kecil, memotong dawai, membentuk kaki komponen


•Playar Gabung
-Kegunaan : memegang benda bulat, memotong, membentuk dawai


E Penjalur Wayar
-2 jenis : a. penjalur wayar mudah
b. Penjalur wayar spring
- Kegunaan : menjalur dan memotong wayar


3.2.2 JENIS WAYAR


•Wayar Kuprum Berenamel
- Kegunaan : membuat gegelung pada motor elektrik dan transformer
•Wayar Lembar Tunggal (berpenebat)
-Kegunaan : membuat pendawaian litar mudah seperti radio


-Wayar Teras Tunggal (berpenebat)
-Diperbuat dari lembaran halus dan lembaran kasar
-Lembar halus : mudah lentur, untuk pendawaian di radio dan pembesar suara
-Lembar kasar : untuk pendawaian litar elektrik di rumah


•Wayar Teras Kembar
-dua wayar teras tunggal yang dilekatkan
-Untuk pendawaian radio, soket dan tv


-Wayar Tiga Teras
-2 Jenis ;
a. berpenebat PVC – untuk pendawaian perkakas elektrik yang tak hasilkan haba(kipas angin, peti sejuk)
b. berpenebat PVC serta beranyaman benang – untuk pendawaian alat elektrik yang menghasilkan haba (ketuhar, seterika, cerek)


3.2.3 JENIS PLAG


•Plag 2 Pin 2 Ampere
-Menggunakan wayar teras kembar
-Ada dua tamatan : teras hidup(L) dan teras neutral (N)
-Alat : radio, pencukur elektrik


-Plag 3 Pin 13 Ampere
- Ada 3 tamatan : tamatan dawai hidup (L), dawai neutral (N), tamatan dawai bumi (E)
-Fius katrij 13A dipasang di dalam plag ini untuk keselamatan


-Plag 3 Pin 15 Ampere
-Pinnya bulat dan tidak berfius
-Untuk kelengkapan elektrik berkuasa tinggi(pemanas air dan pendingin udara)


3.2.5 FIUS
-Fungsi : melindungi litar dan perkakas elektrik
-Fius di dalam plag akan melebur dan arus elektrik terputus jika arus itu terlalu tinggi
-Fius disambung pada tamatan hidup (L)
-Fius ditentukan mengikut arus iaitu 2A, 5A, 10A, 13A
-Ada 2 jenis :
-a. Fius Dawai
-Berbentuk dawai dan kadarannya tetap
-Fius yang lebur boleh diganti
-Pemegang fius diperbuat daripada seramik dan bakelit
-B. Fius Katrij
-Fius yang tebakar diganti dengan fius kadaran yang betul


3.2.6 LAMPU PENDARFLOUR
Bahagian Lampu Pendarflour
•Tiub Pendarfluor
-Diperbuat daripada kaca berisi merkuri dan gas argon
-Dindingnya disalut dengan lapisan fosfur
-Dihujung tiub ada 2 pin elektrod yang mengalirkan arus ke tiub


2. Perumah
-Mengandungi pemegang tiub, cok dan suis penghidup


-Cok
-Kegunaan : 1. untuk membekalkan voltan tinggi
2. Menstabilkan voltan selepas lampu menyala
•Pemegang Tiub
-Terletak pada hujung perumah
-Berfungsi menyangga tiub pendafluor


-Pemegang Suis Penghidup
-Berfungsi untuk menempatkan suis penghidup


-Suis Penghidup
-Berfungsi menghidupkan lampu
-Tidak berfungsi lagi setelah lampu dihidupkan


Kerosakan Lampu Pendaflu